Seksueel consent in wetgeving

Seksueel consent (ook wel instemming, toestemming of wederzijds goedvinden genoemd) speelt een belangrijke rol in wetgeving betreffende verkrachting, aanranding en andere vormen van seksueel geweld. In een rechtszaak kan de vraag of het vermeende slachtoffer al dan niet vrijwillig consent heeft gegeven en of hen al dan niet werd geacht om toestemming te kunnen geven bepalen of de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan verkrachting, aanranding of enige andere vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Hoewel veel jurisdicties niet definiëren wat toestemming is, hebben bijna alle jurisdicties in de wereld een seksuele meerderjarigheid (Engels: age of consent) bepaald. Mensen onder die leeftijd worden als kinderen beschouwd en niet in staat geacht om in te stemmen met seksuele handelingen; het aangaan van seks met hen is derhalve strafbaar (zie verder seksueel misbruik). Veel jurisdicties stellen ook voorwaarden waaronder volwassenen niet in staat worden geacht om in te stemmen, zoals slaap of bewusteloosheid, bedwelmd zijn door alcohol of een andere drug, een geestelijke of lichamelijke handicap, of oplichting over de aard van de handeling of de identiteit van de verdachter (verkrachting door oplichting). De meeste meningsverschillen gaan over de vraag of de verkrachtingwetgeving inzake anderszins gezonde volwassenen die in staat worden geacht tot consent geven gebaseerd moet zijn op de factor dat zij geen bevestigende toestemming hebben gegeven voor het hebben van seks of gebaseerd moet zijn op de factor dat zij werden gedwongen door geweld of intimidatie om seks te hebben. Sommige wetgeving bepaalt dat, zolang er geen dwang tegen hen wordt gebruikt, mensen altijd automatisch instemmen met seks (geïmpliceerd consent), terwijl andere wetten bepalen dat het geven of weigeren van consent iets is dat alleen capabele individuen uit eigen beweging kunnen doen (vrij gegeven of bevestigend consent). In de jaren 2000 en 2010 is een verschuiving opgetreden ten gunste van op instemming gebaseerde (consent-based) wetgeving, die steeds meer werd beschouwd als een betere garantie voor de rechtsbescherming van (potentiële) slachtoffers van seksueel geweld.